Νέος κατώτατος μισθός 2025: Τι προβλέπει ο νόμος – Πώς θα καθορίζεται

Αυξάνεται σταδιακά ο κατώτατος μισθός στον δημόσιο τομέα από τον Απρίλιο του 2025, ενώ για την επόμενη τριετία, ο καθορισμός του στον ιδιωτικό τομέα θα ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα που ισχύει και σήμερα. Μετά από μία πολύωρη διαδικασία που ξεκίνησε από την Τετάρτη (4/12), ολοκληρώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής, η συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας, για την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αναπροσαρμογή μισθών του δημοσίου τομέα. Από τον Ιανουάριο του 2025 λοιπόν, θα ξεκινήσει η διαδικασία για τον προσδιορισμό του νέου κατώτατου μισθού, ο οποίος θα εφαρμοστεί από την 1 Απριλίου του 2025. Υπολογίζεται, ότι η αύξηση θα είναι της τάξης των 40 ευρώ, ώστε ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί στα 870 ευρώ από 830 που είναι σήμερα.

«Είναι σημαντική αύξηση, ίσως η μεγαλύτερη που έχει γίνει σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρότι είναι γεγονός ότι ξεκινήσαμε από χαμηλά», είπε η κα Κεραμέως, επισημαίνοντας ότι βρισκόμαστε στην 11η θέση, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν νομοθετικά προβλεπόμενο κατώτατο μισθό. «Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε πριν από τις εκλογές του 2023 ότι ο κατώτατος μισθός το 2027 θα φτάσει τα 950 ευρώ και αυτή τη δέσμευσή μας θα την τηρήσουμε στο ακέραιο. Μιλάμε για μια συνολική αύξηση 46%», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Βουλή.

Ποιος είναι ο μαθηματικός τύπος που θα χρησιμοποιείται για την αύξηση του κατώτατου μισθού;

(Ποσοστό μεταβολής του Κατώτατου Μισθού) = (Ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής) + [(Ποσοστό μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του Γενικού Δείκτη Μισθών)/2]. Το ποσοστό της ετήσιας αύξησης του κατώτατου μισθού θα είναι το άθροισμα αφενός του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή, ειδικά για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής, και αφετέρου του μισού του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Με απλά λόγια, θα λαμβάνεται υπόψη η ακρίβεια για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής και η αύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας. Ο μαθηματικός τύπος για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού έχει ως βάση το γαλλικό μοντέλο και λαμβάνει υπόψη αντικειμενικά και διαφανή οικονομικά στοιχεία, ενώ και άλλες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, εφαρμόζουν παρόμοια συστήματα. Οι σχετικοί δείκτες θα υπολογίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο σύστημα. «Μπορεί, λοιπόν, ο μαθηματικός τύπος να βγάλει κατώτατο μισθό 1.000 ευρώ, 1.050 ευρώ, λέω ένα παράδειγμα. Αυτό τι μήνυμα στέλνει στους κοινωνικούς εταίρους; Αν θέλετε πηγαίνετε και διαπραγματευθείτε 1.100-1.150-1.200 ευρώ», εξήγησε προ ημερών η κα Κεραμέως, συμπληρώνοντας ότι ο κατώτατος μισθός θα αφορά και τους δημοσίους υπαλλήλους.

Εξασφαλίζεται η επίτευξη αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου;

Ναι, επειδή ακριβώς θα λαμβάνεται υπόψη ο πληθωρισμός, ειδικά για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών, χρησιμοποιώντας ένα προσαρμοσμένο «καλάθι» για την εκτίμηση της ακρίβειας. Με αυτό το σύστημα, όσοι αμείβονται με κατώτατο μισθό κατ’ ελάχιστον, διατηρούν στο ακέραιο την αγοραστική τους δύναμη, ενώ εφόσον αυξάνεται ο πληθωρισμός και η παραγωγικότητα της οικονομίας, την αυξάνουν.

Ποιες είναι οι καινοτομίες του προτεινόμενου συστήματος

Ενισχύει την ασφάλεια για τους εργαζόμενους, καθώς προβλέπεται ότι ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να μειωθεί.

Το ύψος του κατώτατου μισθού συνδέεται με πραγματικά οικονομικά μεγέθη, όπως ο πληθωρισμός και η παραγωγικότητα.

Βασίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη στο σύστημα.

Συμπεριλαμβάνει τον Δημόσιο Τομέα, ώστε εφεξής, για πρώτη φορά, οι δημόσιοι υπάλληλοι να προστατεύονται από τον κατώτατο μισθό και να λαμβάνουν την εκάστοτε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του προτεινόμενου συστήματος

Είναι αντικειμενικό, διαφανές και εύκολο στην κατανόηση. Η σύνδεση του κατώτατου μισθού με τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα της χώρας εξασφαλίζει την απασχόληση και τη μακροχρόνια οικονομική διατηρησιμότητα και προστατεύει την αγοραστική δύναμη του χαμηλότερου 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών. Αναβαθμίζει τον ρόλο των Κοινωνικών Εταίρων στη διαδικασία, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών και σοβαρών προβλημάτων της οικονομίας. Εισάγει προβλεψιμότητα ως προς τη μελλοντική πορεία του κατώτατου μισθού, μειώνοντας την αβεβαιότητα εργαζομένων και εργοδοτών και ενισχύοντας συνολικά την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής της χώρας. Στηρίζει τον οικογενειακό προγραμματισμό των εργαζομένων και τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ενώ παράλληλα προάγει τις επενδύσεις, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Το νέο σύστημα σε ισχύ από το 2028. Τι θα ισχύσει έως τότε;

Το νέο σύστημα στηρίζεται σε σειρά στοιχείων και δεδομένων και απαιτείται ικανός χρόνος προσαρμογής, προκειμένου να δημιουργηθούν οι νέοι δείκτες από την ΕΛΣΤΑΤ. Έτσι, ο νέος μηχανισμός αυτόματης αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού θα ισχύσει από το 2028. Για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού για τα έτη 2025, 2026 και 2027, θεσπίζεται μια μεταβατική διαδικασία, με την ουσιαστική συμμετοχή των Κοινωνικών Εταίρων και της ΑΔΕΔΥ, οι οποίοι θα συμμετέχουν στην Επιτροπή Διαβούλευσης που θα διατυπώνει γνώμη με θεσμικό και ενιαίο τρόπο για την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Συλλογικές συμβάσεις

Αναφορικά με τις συλλογικές συμβάσεις η υπουργός Εργασίας σημείωσε ότι «η οδηγία έχει πράγματι έχει δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας αφορά το πώς θα καθορίζει το κατώτατος μισθός. Ο δεύτερος άξονας αφορά το πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε συνολικά ως Ευρωπαϊκή Ένωση τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το θέλουμε αυτό, θέλουμε να τις ενθαρρύνουμε.

Άρα να συζητήσουμε κριτήρια βάσει των οποίων μπορούμε να παρακινήσουμε περισσότερους κοινωνικούς εταίρους να συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η οδηγία λέει έχετε ένα χρόνο. Ένα χρόνο το συζητήσατε σε βάθος αυτό με τους κοινωνικούς εταίρους για το τι κίνητρα μπορείτε να βάλετε. Αυτό θα κάνουμε από το Δεκέμβριο του 2024, μέχρι την επόμενη χρονιά θα συζητήσουμε σε βάθος. Η οδηγία μας λέει με κοινωνικούς εταίρους. Εγώ θα προσθέσω και με τα πολιτικά τα κόμματα θα επιδιώξουμε να το συζητήσουμε το ζήτημα αυτό για να δούμε πώς μπορούμε για παράδειγμα, να ενισχύσουμε περισσότερο το θεσμικό πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων.»

Τι προβλέπεται για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα τα επόμενα τρία χρόνια

Ειδικά για τα έτη 2025, 2026 και 2027 ο καθορισμός του κατώτατου μισθού θα ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα που ισχύει και σήμερα με τη διαφορά ότι εκτός από την επιστημονική επιτροπή θα συσταθεί και επιτροπή διαβούλευσης με ενισχυμένο ρόλο στην οποία θα συμμετέχουν και οι κοινωνικοί εταίροι και φορείς της οικονομίας (πχ ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ). Στόχος της επιτροπής είναι να ξεκινήσει η διαδικασία προσδιορισμού των βασικών αποδοχών, με το νέο μοντέλο, όσο και αν αυτό επί της ουσίας θα εφαρμοστεί τρία χρόνια αργότερα. Ετσι από τον Ιανουάριο του 2025 θα ξεκινήσει η διαδικασία για τον προσδιορισμό του νέου κατώτατου μισθού ο οποίος θα εφαρμοστεί από την 1/4/2025. Οι προσεγγίσεις των οικονομολόγων «φωτογραφίζουν» μια αύξηση της τάξης των 40 ευρώ ώστε ο κατώτατος μισθός να διαμορφωθεί στα 870 ευρώ από 830 σήμερα.

Αναλυτικότερα

Πώς θα διαμορφωθεί ο μισθός στον δημόσιο τομέα

Ειδικά για το 2025 η προσαύξηση θα καταβληθεί στους νεοεισερχόμενους δημοσίους υπαλλήλους, απομειωμένη κατά την υφιστάμενη στις 31.12.2024 διαφορά μεταξύ του βασικού μισθού του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Σήμερα, δηλαδή, ο βασικός μισθός στο δημόσιο είναι 20 ευρώ περισσότερο από τον ιδιωτικό, στα 850 ευρώ. Αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί από την 1/4/2025 κατά 40 ευρώ και διαμορφωθεί από τα 830 στα 870, ο νεοεισερχόμενος θα λάβει από τον Απρίλιο του 2025 τα 20 ευρώ ώστε ο μισθός να εξισωθεί και να ξεκινήσει από το 2026 η ισόποση αύξηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού προβλέπεται νέα οριζόντια αύξηση στα μισθολογικά κλιμάκια όλων των δημοσίων υπαλλήλων βάσει της αύξησης του κατώτατου μισθού (περίπου 20€ σε όλους τους υπαλλήλους).

• Αν ο κατώτατος αυξηθεί στα 870 ευρώ και δεδομένου πως το εισαγωγικό κλιμάκιο στο Δημόσιο είναι 850 ευρώ, αυτό σημαίνει πως η εξίσωση των βασικών μισθών θα σημαίνει αύξηση 20 ευρώ για όλους.

• Έτσι ένας υπάλληλος που σήμερα λαμβάνει 1.000 ευρώ, από την άνοιξη του 2025 θα λαμβάνει 1.020 ευρώ, ένας υπάλληλος που παίρνει 1.200 ευρώ θα παίρνει 1.220 από την άνοιξη του 2025 κ.ο.κ.

Αντίστοιχα αν ο κατώτατος αυξηθεί εκ νέου 5% την Πρωτοχρονιά του 2026 δηλαδή περίπου 40 ευρώ, θα οδηγηθεί στα 910 ευρώ.

Στόχος είναι το εισαγωγικό κλιμάκιο να φτάσει στα 950 ευρώ την Πρωτοχρονιά του 2027.