Καύσιμα μείωση τιμών: Σε ιστορικά χαμηλά τετραετίας οι διεθνείς τιμές πετρελαίου

Σε ιστορικά χαμηλά τετραετίας κινούνται οι διεθνείς τιμές πετρελαίου, προσφέροντας μια πολυπόθητη οικονομική ανάσα στους οδηγούς, καθώς οι λιανικές τιμές υποχωρούν αισθητά. Η αποκλιμάκωση έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, ενόψει της πασχαλινής εξόδου, ωστόσο πίσω από την προσωρινή ανακούφιση, κρύβονται σοβαρές παθογένειες της αγοράς, που εγείρουν ανησυχία. Η διεθνής αγορά πετρελαίου επηρεάζεται καθοριστικά από την αβεβαιότητα που προκαλεί ο εμπορικός πόλεμος, με τη τιμή του Brent να υποχωρεί κάτω από τα 60 δολάρια ανά βαρέλι, χάνοντας περίπου 15 δολάρια μέσα σε λίγα 24ωρα από την έναρξη των νέων δασμών. Η επίδραση αποτυπώνεται άμεσα στην εγχώρια αγορά: σύμφωνα με τους πρατηριούχους, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης στο Λεκανοπέδιο αναμένεται να διαμορφωθεί κάτω από το 1,60 ευρώ το λίτρο, παρουσιάζοντας μείωση έως και 13 λεπτά.

Πίσω από τα αισιόδοξα νούμερα, ωστόσο, αναδύεται ένα γνώριμο – και ανθεκτικό – πρόβλημα. Παρά την αυστηροποίηση των ποινών για το λαθρεμπόριο καυσίμων, πληθαίνουν τα πρατήρια που καταφεύγουν σε τεχνολογικά εξελιγμένες μεθόδους παραποίησης. Το «κόλπο» είναι γνωστό: ο πρατηριούχος παρεμβαίνει στο σύστημα εισροών-εκροών μέσω ειδικού λογισμικού στο cloud και τηλεχειριστηρίου, πωλώντας φαινομενικά την προβλεπόμενη ποσότητα, αλλά παραδίδοντας σημαντικά λιγότερο καύσιμο – και περισσότερο… αέρα. Αν και οι επίσημες αποδείξεις και τα φορολογικά στοιχεία φαίνονται εντάξει, στην πράξη ο πρατηριούχος πολλαπλασιάζει τα έσοδά του εις βάρος του καταναλωτή, καθώς το ίδιο καύσιμο πωλείται ουσιαστικά περισσότερες φορές.

Αυξάνονται τα παραβατικά πρατήρια – Οι εκτιμήσεις για το 2025

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), Γιάννης Αληγιζάκης, η εικόνα είναι ανησυχητική: το ποσοστό των παραβατικών πρατηρίων στην Αττική εκτιμάται πως έχει φτάσει το 29% το 2025, έναντι 15% το 2016. Στη Θεσσαλονίκη, οι παραβάτες αγγίζουν το 17%, από 11% πριν από εννέα χρόνια. Πάντως, σύμφωνα με την ίδια πηγή, καταγράφεται σχετική μείωση στο ποσοστό των ελλειμματικών παραδόσεων – δηλαδή της ποσότητας που «κλάπηκε» από τις πειραγμένες αντλίες: από 24% το 2023, στο 18% φέτος. Η διαφορά αποδίδεται σε μια «νέα στρατηγική»: τα πρατήρια εξακολουθούν να παρανομούν, αλλά με μικρότερες ποσότητες ώστε να αποφεύγουν τον εντοπισμό.

Παρά τις θεσμικές παρεμβάσεις, όπως ο νόμος «δέουσας επιμέλειας» που ψηφίστηκε το 2024 και προβλέπει αυστηρές ποινές για τους παραβάτες, η εφαρμογή των κυρώσεων συχνά σκοντάφτει στην πράξη. Ο Γ. Αληγιζάκης επισήμανε ότι αρκετά δικαστήρια αναστέλλουν την επιβολή ποινών, επιτρέποντας σε παραβατικά πρατήρια να συνεχίζουν τη λειτουργία τους χωρίς ουσιαστικές συνέπειες. Ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ εξέφρασε επίσης επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους των πρατηρίων, τονίζοντας ότι πλέον δεν συντρέχουν οι αρχικές συνθήκες που δικαιολογούσαν την εφαρμογή του. Το περιθώριο αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 6% της τελικής τιμής των καυσίμων, ενώ κατά τον Σύνδεσμο, δημιουργεί επιπλέον κίνητρα παραβατικότητας.