IRIS υποχρεωτικό για τις επιχειρήσεις: Τι ισχύει με τα πρόστιμα και τα όρια συναλλαγών

Μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο που πραγματοποιούνται οι καθημερινές συναλλαγές τίθεται σε εφαρμογή από τη Δευτέρα, 1η Δεκεμβρίου 2025. Το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS καθίσταται πλέον υποχρεωτικό για κάθε επιχείρηση της χώρας – ανεξάρτητα από μέγεθος, δραστηριότητα ή είδος καταστήματος. Με τη νέα ρύθμιση, ο καταναλωτής θα μπορεί στο ταμείο να επιλέγει, εκτός από μετρητά ή κάρτα, και άμεση μεταφορά χρημάτων μέσω IRIS από το κινητό του, με την πληρωμή να μεταφέρεται μέσα σε δευτερόλεπτα απευθείας από τον λογαριασμό του στο λογαριασμό της επιχείρησης. Η ΑΑΔΕ θεωρεί το IRIS βασικό εργαλείο ψηφιακής διαφάνειας, καθώς κάθε συναλλαγή θα «κουμπώνει» αυτόματα με την ταμειακή και θα παράγει άμεσα απόδειξη, χωρίς περιθώρια για καθυστερήσεις ή παρατυπίες. Το σύστημα δεν είναι νέο – αλλά η υποχρεωτική του εφαρμογή αναμένεται να πολλαπλασιάσει τη χρήση του. Σήμερα περισσότεροι από 4,1 εκατομμύρια πολίτες το αξιοποιούν για γρήγορες μεταφορές χρημάτων, συνήθως μέσω κινητού και με βάση τον αριθμό τηλεφώνου. Παράλληλα, πάνω από 570.000 επαγγελματίες εισπράττουν ήδη οφειλές μέσω IRIS μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Η ΑΑΔΕ εκτιμά ότι η υποχρεωτική ενσωμάτωση στο ταμείο θα οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση της χρήσης του συστήματος, αλλά και σε ουσιαστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Ποια είναι τα όρια συναλλαγών

Προς το παρόν τα ισχύοντα όρια διατηρούνται:

• 500 ευρώ ανά ημέρα για πληρωμές από ιδιώτες προς ιδιώτες ή επαγγελματίες

• 1.000 ευρώ ημερησίως ως συνολικό όριο χρήσης

Από τον Ιανουάριο του 2026, η κυβέρνηση σχεδιάζει σημαντική αύξηση:

• 1.000 ευρώ ημερησίως και

• 5.000 ευρώ μηνιαίως για ιδιώτες

κάτι που πρακτικά θα επιτρέψει την κάλυψη σχεδόν κάθε καθημερινής συναλλαγής χωρίς μετρητά ή κάρτα.

Τα πρόστιμα για όσους δεν συμμορφωθούν

Το νέο καθεστώς συνοδεύεται από αυστηρό πλαίσιο κυρώσεων, αντίστοιχο με αυτό που ισχύει για τη διασύνδεση POS και ταμειακών:

• 10.000 ευρώ πρόστιμο για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία

• 20.000 ευρώ για επιχειρήσεις με διπλογραφικά

Τα ποσά αυτά μειώνονται στο μισό για επιχειρήσεις σε οικισμούς έως 500 κατοίκους ή σε μικρά νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100.

Για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που δεν θα συνδέσουν σωστά τα POS με την ΑΑΔΕ, τα πρόστιμα είναι ακόμη αυστηρότερα:

• 200.000 ευρώ,

• 300.000 ευρώ σε υποτροπή, ενώ για τερματικά που δεν αναβαθμίζονται προβλέπεται ποινή 500 ευρώ ανά συσκευή.

Το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ αναγνωρίζουν ότι η μαζική ενσωμάτωση του IRIS μπορεί να προκαλέσει πιθανά τεχνικά προβλήματα στα πρώτα στάδια. Για τον λόγο αυτό, όπως διευκρινίζουν, τις πρώτες εβδομάδες δεν θα επιβάλλονται άμεσα πρόστιμα αλλά μόνο συστάσεις, ώστε να δοθεί χρόνος προσαρμογής σε επιχειρήσεις και παρόχους. Η υποχρεωτική ενεργοποίηση του IRIS αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα στην πλήρη ψηφιοποίηση του εμπορίου και στη μετάβαση σε μια αγορά όπου η έκδοση απόδειξης είναι άμεση, αυτόματη και αδιαμφισβήτητη. Για τις επιχειρήσεις σημαίνει μια ακόμη υποχρέωση διασύνδεσης με τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ. Για τους καταναλωτές, όμως, φέρνει μια πρόσθετη μέθοδο πληρωμής – γρήγορη, άμεση και χωρίς μεσολάβηση κάρτας. Το στοίχημα τώρα είναι αν η αγορά θα προσαρμοστεί ομαλά και αν ο νέος τρόπος πληρωμών θα καθιερωθεί στην καθημερινότητα με την ευκολία και την ταχύτητα που υπόσχεται.