Η απειλή της Τεχνολογίας

“Πώς αγαπώ τις μηχανές μου, πώς αγαπώ να τις κοιτάω κι αν θέλω κάτι τι να κάνω; Ένα κουμπί τους να πατάω. Πώς αγαπώ τις μηχανές μου, όλα ρολόι τώρα πάνε. Δεν έχω φίλους τι τους θέλω; Οι μηχανές πιο ωραία μιλάνε. Πώς αγαπώ τις μηχανές μου, κάθομαι μόνη μου στο σπίτι και στις οχτώ η ώρα ανάβω ηλεκτρικό αποσπερίτη”. Είναι οι στίχοι ενός τραγουδιού που γράφτηκε πριν μισό αιώνα και αποδόθηκε από το ντουέτο ΛΗΔΑ-ΣΠΥΡΟΣ σε στίχους Ανδρέα Αγγελάκη και θα μπορούσε εύκολα, να θεωρηθεί ως μια προφητεία που εκπληρώνεται στις μέρες μας με τον πιο δραματικό τρόπο.

Γράφει η Ευτυχία Παπούλια

Κοινωνιολόγος

Χωρίς αμφιβολία οι “μηχανές”  έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση του επιπέδου ζωής μας. Τα χέρια των ανθρώπων απελευθερώθηκαν από την εξαντλητική προσπάθεια για την απόκτηση βασικών αγαθών για την επιβίωσή τους αλλά και για την εκτέλεση πολλών χειρωνακτικών εργασιών σε βιοτεχνίες, βιομηχανίες, κατασκευές ενώ τους απάλλαξε από σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους. Ειδικότερα στον τομέα των επικοινωνιών και της πληροφόρησης αποδείχτηκε ιδιαίτερα χρήσιμη καθώς βοηθάει στην άμεση ακόμη και οπτική επαφή μεταξύ των ανθρώπων για ανταλλαγή πληροφοριών στον επαγγελματικό τομέα αλλά και την διατήρηση κοινωνικών σχέσεων, που είναι απαραίτητες, και υπό παλαιότερες συνθήκες δεν είχαν πολλές ελπίδες να διατηρηθούν.

Όμως, παρ’ όλο που η πρόοδος της τεχνολογίας προσφέρει πάρα πολλά στην βελτίωση του επιπέδου της ζωής μας, όχι μόνο δεν βοηθάει καθόλου αλλά μάλλον απειλεί και την ίδια την ποιότητά της, για να μην αναφερθούμε και στην ίδια την ανθρώπινη ζωή, αν όπως μας προειδοποιεί ακόμη και ο ίδιος εκπρόσωπός της, ο Ελον Μάσκ, δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα για την αναχαίτησή της. Ο ιδρυτής της Tesla Motors, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και καλεί τους υπεύθυνους να καθορίσουν τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης, γιατί θεωρεί ότι μπορεί οι κοινωνίες να οδηγηθούν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, όταν αυτή εισβάλλει σε ευαίσθητους χώρους όπως αυτός της Δικαιοσύνης και της Ασφάλειας, εσωτερικής και εξωτερικής μιας χώρας. Κοινωνιολόγοι και κοινωνικοί ψυχολόγοι καταγγέλλουν με κάθε τρόπο τους κινδύνους από την αλόγιστη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, λόγω της εξάρτησης που δημιουργείται απ’ τα smart phones και τα tablets, σε μικρούς και μεγάλους.

Η παραβατικότητα των ανηλίκων, ακόμη και μέσα στον χώρο του σχολείου, είναι ένα πολύ συνηθισμένο και ανησυχητικό φαινόμενο και οφείλεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στην δυνατότητα αναπαραγωγής του αλλά και στην προβολή των “παιδικών” αυτών “κατορθωμάτων” μέσω του διαδικτύου με τους πρωταγωνιστές να αυτοθαυμάζονται και να μετρούν τα likes στις ανατριχιαστικές αν μη τι άλλο δημοσιεύσεις τους. Η Αυστραλία, μια χώρα κάπως αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, είναι η πρώτη χώρα που απαγορεύει τα social media στους νέους, γιατί πολλοί θεωρούν πως αυτά τους βλάπτουν. Κάποιοι όμως, ισχυρίζονται πως η απαγόρευση αντίκειται στην ελευθερία του λόγου και στερεί απ’ τους νέους την δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των.

O νόμος εν τέλει ψηφίστηκε μέσα σε μια φορτισμένη ατμόσφαιρα που σχεδόν δίχασε την χώρα. Ένας νόμος – που η κυβέρνηση της Αυστραλίας ελπίζει να βρει πολλούς μιμητές- που απαγορεύει τελείως την χρήση social media σε παιδιά κάτω των 16 ετών, απειλώντας μάλιστα τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Δικτύωσης με μεγάλα πρόστιμα αν επιτρέψουν την σύνδεση σε παιδιά. Μέθοδοι για την εφαρμογή του νόμου αυτού, θα δοκιμαστούν απ’ τον Ιανουάριο και η ισχύς του θα αρχίσει μετά από έναν χρόνο.

Αρκετές κυβερνήσεις βλέπουν θετικά τα μέτρα αυτά και εξετάζουν το ενδεχόμενο να εφαρμόσουν παρόμοια και στις χώρες τους, πεπεισμένες πως, πράγματι, τα social media βλάπτουν την ψυχική υγεία των νέων. Ένα μάλιστα ανάλογο νομοσχέδιο, που ακόμα αμφισβητείται στα Δικαστήρια με την ίδια αιτιολογία- πως αντίκειται στην ελευθερία του λόγου- είναι αυτό που κατατέθηκε στην Πολιτεία της Φλόριντα και στο οποίο η κατώτερη ηλικία είναι τα 14 έτη.

Η Γαλλία, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες απαγορεύουν την πρόσβαση μόνο όταν δεν υπάρχει συγκατάθεση των γονέων, σε αντίθεση με την Αυστραλία, όπου η απαγόρευση είναι απόλυτη. Τι ισχύει όμως εδώ σε εμάς για τα κινητά στα σχολεία; Σύμφωνα με την πρόσφατη γενναία απόφαση του υπουργείου Παιδείας, η χρήση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία απαγορεύεται αλλά επιτρέπεται!. Όχι δεν είναι σχήμα λόγου… Βάσει λοιπόν της εγκυκλίου επιτρέπεται η ενεργοποίηση και η χρήση από μαθητή, κινητού τηλεφώνου ή και άλλης ηλεκτρονικής έξυπνης συσκευής εφόσον πραγματοποιείται υπο την εποπτεία του εκπαιδευτικού και εξυπηρετεί την διδακτική πράξη και εκπαιδευτική διαδικασία”. Είναι ευνόητο πως οι εξαιρέσεις ακυρώνουν τον ίδιο τον νόμο.

Και οι όποιες ελάχιστες και απευκταίες περιπτώσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν απ’ την γραμματεία του σχολείου. Η πλήρης απαγόρευση χρήσης κινητών στον χώρο του σχολείου, ακόμη και κατά την διάρκεια του διαλείμματος θα ωφελήσει περισσότερο τους ίδιους τους μαθητές. Θα είναι μια ευκαιρία να μιλούν μεταξύ τους, πρόσωπο με πρόσωπο, να επικοινωνήσουν καλύτερα μεταξύ τους, να δημιουργήσουν πιο ειλικρινείς προσωπικές και φιλικές σχέσεις. Κάτι που μοιάζει να χάνεται, δημιουργώντας μια καταθλιπτική γενιά που με το βλέμμα χαμηλωμένο αναζητά εναγωνίως κάποιον να τους κοιτάξει στα μάτια…