Η άγρια δύση του Εκουαδόρ δείχνει τα όρια της «σιδερένιας γροθιάς» του Νομπόα

Στην άνομη νοτιοδυτική ακτή του Εκουαδόρ τα καρτέλ ναρκωτικών δρουν ανενόχλητα και οι τρομοκρατημένοι κάτοικοι αναρωτιούνται αν οι πολιτικές ασφαλείας «σιδερένιας γροθιάς» του προέδρου τους είναι απλώς λόγια. Σε ένα σκοτεινό κέντρο διοίκησης του στρατού κοντά στα σύνορα με το Περού, οκτώ πεζοναύτες του Εκουαδόρ, οπλισμένοι με σκουριασμένα τουφέκια M4, προετοιμάζονται για περιπολία.

Για την ασφάλειά τους, όλοι φορούν μάσκες ενώ έχουν αφαιρεθεί τα καρτελάκια με τα ονόματα τους καθώς και τα παράσημα του. Ετοιμάζονται να εισέλθουν σε περιοχή των καρτέλ, όπου το κράτος δεν έχει το μονοπώλιο της βίας.

Όπως και μεγάλο μέρος του κάποτε γαλήνιου Εκουαδόρ, το Πουέρτο Μπολίβαρ έχει γίνει πεδίο μάχης αντίπαλων καρτέλ που μάχονται για τη διακίνηση τεράστιων ποσοτήτων κοκαΐνης από την Κολομβία και το Περού προς την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία.

Πέρυσι, οι πεζοναύτες βρήκαν περίπου 30 πτώματα στα νερά κοντά στο λιμάνι, μερικά από αυτά βρέθηκαν αποκεφαλισμένα, άλλα βαριά ακρωτηριασμένα. Πρόσφατα, μια βόμβα που στόχευε έναν τοπικό αρχηγό συμμορίας σκότωσε δύο ανθρώπους και κατέστρεψε αρκετά σπίτια. «Δεν υπάρχει ασφάλεια», λέει ένας κάτοικος που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, φοβούμενος για τη ζωή του. «Η χώρα έχει εγκαταλειφθεί πλήρως».

Οι πεζοναύτες απομακρύνονται από την αποβάθρα με δύο βάρκες, τρέχοντας μέσα από έναν λαβύρινθο καναλιών και εκβολών ποταμών με λασπώδη νερά, περιστοιχισμένοι από μαγκρόβια δάση, αποβάθρες και ψαροχώρια. Το μεγαλύτερο μέρος της τετράωρης περιπολίας τους είναι αδιάφορο. Ερευνούν μερικά αλιευτικά σκάφη και δεν βρίσκουν τίποτα.

Όμως, όταν μπαίνουν στη Χουαγιάλα —μια εκβολή γεμάτη αυτοσχέδιες αποβάθρες και τσιμεντένια κτίρια— η μονάδα λαμβάνει θέση, τα όπλα έτοιμα και σηκωμένα. Οι πεζοναύτες σκανάρουν νευρικά το πλήθος των σκαφών και των κτιρίων, όπου εκατοντάδες μάτια τους παρακολουθούν από τις σκιές. «Δεν είναι καλή ιδέα να μείνουμε εδώ για πολύ», εκμυστηρεύεται ένας πεζοναύτης. «Κάποιος μπορεί να πυροβολήσει».

Πληρώνοντας για τα «εμβόλια»

Το Πουέρτο Μπολίβαρ είναι ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια εξαγωγής μπανανών στον κόσμο και ένας βασικός κόμβος εμπορίου θαλασσινών—στρατηγικής σημασίας για την οικονομία του Εκουαδόρ.

Όμως σήμερα, οι γερανοί των κοντέινερ φαίνονται αδρανείς και οι βαθιές αποβάθρες σχεδόν άδειες.

Οι κερδοφόρες επιχειρήσεις είναι πλέον ο εκβιασμός, οι απαγωγές, οι δολοφονίες, η παράνομη αλιεία, το ξέπλυμα χρήματος και η διακίνηση κοκαΐνης.

Οι περισσότεροι κάτοικοι φοβούνται να μιλήσουν. «Μπορεί να φτάσουν στο σημείο να σκοτώσουν εμένα ή την οικογένειά μου», λέει ένας ηλικιωμένος, πριν η σύζυγός του τον τραβήξει μακριά.

Όμως, ένα κομμάτι κατοίκων είναι αρκετά οργισμένο ώστε να μιλήσουν και να ρισκάρουν τη ζωή τους.

Ένας από αυτούς είναι ένας ψαράς, ο οποίος συμφώνησε να μιλήσει στο AFP ανώνυμα.

Φτάνει σε ένα ασφαλές σημείο συνάντησης φορώντας μάσκα και καπέλο, αποφασισμένος να πει στον κόσμο τι συμβαίνει στην κοινότητά του και στη χώρα του.

Παραδέχεται ότι πληρώνει μια «vacuna» ή «εμβόλιο» στους συμμορίτες—ένα μηνιαίο τέλος, συν το 20% της ψαριάς του, με αντάλλαγμα την ασφάλειά του.

«Αν τους αγνοήσουμε, βυθίζουν τις βάρκες μας ή κλέβουν τις μηχανές μας. Κάποιοι ψαράδες απλώς εξαφανίστηκαν», λέει.

Άλλοι συνεργάζονται με τα καρτέλ πρόθυμα, επειδή πληρώνουν περισσότερα.

Ο ψαράς περιγράφει τους αμέτρητους τρόπους με τους οποίους οι συμμορίες βγάζουν χρήματα, από την εξόρυξη χρυσού έως το λαθρεμπόριο καυσίμων στο Περού.

Κάποια σχήματα είναι απλά—φορτία μπανανών γεμάτα κοκαΐνη στέλνονται στην Ευρώπη. Άλλα είναι πιο περίπλοκα, περιλαμβάνοντας αγορές ανύπαρκτων ψαριών για ξέπλυμα χρημάτων.

Τα ονόματα των συμμοριών και των αρχηγών τους είναι γνωστά σε όλους—Los Lobos (Οι Λύκοι), Los Lobos Box και Los Choneros.

«Κάποιους από αυτούς τους ξέρω από όταν ήταν παιδιά που έτρεχαν ξυπόλητα», λέει ο ψαράς.

Η επιρροή του εγκλήματος είναι ορατή παντού.

Ένα από τα πολυάριθμα πορνεία της περιοχής ονομάζεται «Napoles», προς τιμήν της πολυτελούς έπαυλης του διαβόητου Κολομβιανού βαρόνου ναρκωτικών Πάμπλο Εσκομπάρ.

Ο στρατός παραδέχεται ότι υψηλόβαθμα στελέχη του Μεξικανικού καρτέλ Jalisco New Generation είναι βαθιά ριζωμένα στην περιοχή. Επισκέπτονται και κάνουν δουλειές φανερά.

«Οι δικαστές δεν δικάζουν»

Ο πρόεδρος Ντανιέλ Νομπόα έχει απαντήσει στην κρίση ασφαλείας του Εκουαδόρ κηρύσσοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης, πραγματοποιώντας υψηλού προφίλ συλλήψεις και στέλνοντας τον στρατό στους δρόμους και στις φυλακές που ελέγχονται από συμμορίες.

Όμως, στο Πουέρτο Μπολίβαρ, οι κάτοικοι βλέπουν μικρό αντίκτυπο.

Ο Νομπόα έχασε την επαρχία με πέντε μονάδες από τον αριστερό αντίπαλό του στις εκλογές της Κυριακής και μπορεί να μην τα πάει καλύτερα στον δεύτερο γύρο του Απριλίου.

Ο Έβαν Έλις, ειδικός σε θέματα ασφαλείας στη Λατινική Αμερική και πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λέει ότι οι αναπτύξεις του Νομπόα έχουν «αναγκάσει (τις συμμορίες) να χαμηλώσουν το προφίλ τους σε κάποιο βαθμό».

Όμως, «δεν αντιμετώπισαν τα θεμελιώδη προβλήματα της εισροής ναρκωτικών στη χώρα και τις σχετικές μάχες για τον έλεγχο των διαδρομών».

Οι αναπτύξεις μπορεί επίσης να έχουν αφήσει τον στρατό με ελλείψεις προσωπικού και σε δύσκολη θέση.

Ο πλοίαρχος του ναυτικού Κάρλος Καρέρα παραδέχεται ότι «οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν είναι σχεδιασμένες να καταπολεμούν το οργανωμένο έγκλημα ή να παρέχουν εσωτερική ασφάλεια. Μπορούμε να βοηθήσουμε την αστυνομία».

Όμως, σύμφωνα με τον ψαρά από το Πουέρτο Μπολίβαρ, «η αστυνομία δεν αστυνομεύει, οι εισαγγελείς δεν διώκουν και οι δικαστές δεν δικάζουν».

«Δεν υπάρχει κανείς υπεύθυνος εδώ», λέει ένας κάτοικος του Πιταγιά, ενός κοντινού ψαροχωριού.

«Ζούμε με τον φόβο ότι θα χάσουμε τα πάντα για το τίποτα».

Πηγή: AFP

www.ertnews.gr