Ελληνικοί μικροδορυφόροι: Η παρουσία της Ελλάδας στο Διάστημα είναι πλέον πραγματικότητα

Νοέμβριος 29, 2025 - 10:10

Η Ελλάδα κάνει ένα από τα πιο αποφασιστικά βήματα της σύγχρονης διαστημικής της πορείας, καθώς από τις 28 Νοεμβρίου πέντε ελληνικοί μικροδορυφόροι βρίσκονται πλέον σε τροχιά γύρω από τη Γη. Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε από τη βάση Vandenberg της Καλιφόρνιας, μέσω του πυραύλου Falcon 9/Transporter-15 της SpaceX, και σηματοδοτεί μια θεμελιώδη εξέλιξη: την πρακτική έναρξη του «Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων» και την ανάδειξη της χώρας σε ενεργό, τεχνολογικά ώριμο παίκτη στο ευρωπαϊκό διαστημικό οικοσύστημα. Η ελληνική αποστολή περιλαμβάνει δύο επιχειρησιακούς μικροδορυφόρους που κατασκεύασε η εταιρεία ICEYE, καθώς και τρεις ερευνητικούς μικροδορυφόρους τεχνολογικής επίδειξης. Η εκτόξευση των πέντε δορυφόρων –ένα εγχείρημα που συνδυάζει εμπορική, τεχνολογική και ερευνητική στόχευση– ενισχύει ουσιαστικά τη δυνατότητα της χώρας να παράγει δικά της δεδομένα Παρατήρησης της Γης, να αναπτύξει τεχνολογίες αιχμής και να υποστηρίξει κρίσιμες πολιτικές στους τομείς της ασφάλειας, της ναυσιπλοΐας, της γεωργίας ακριβείας, της χαρτογράφησης και της πολιτικής προστασίας.

Οι δύο επιχειρησιακοί δορυφόροι ICEYE SAR-1 και SAR-2 φέρουν τεχνολογία ραντάρ συνθετικού διαφράγματος (Synthetic Aperture Radar), η οποία παρέχει υψηλής ακρίβειας εικόνες ημέρα και νύχτα, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. Πρόκειται για αισθητήρες που χαρακτηρίζονται από εξαιρετική αξιοπιστία σε κρίσιμες εφαρμογές, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα όπου τα οπτικά συστήματα παρουσιάζουν περιορισμούς. Η ενσωμάτωσή τους στο εθνικό σύστημα διαχείρισης δεδομένων θα δώσει στην Ελλάδα πρωτοφανή ευελιξία στην παρακολούθηση φυσικών φαινομένων, στην ταχεία απόκριση σε φυσικές καταστροφές και στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας. Οι δύο πειραματικοί μικροδορυφόροι PHASMA-1 και PHASMA-2 αναπτύχθηκαν από τη Libre Space Foundation και αποτελούν στοχευμένη προσπάθεια προώθησης ελληνικών τεχνολογιών στο πεδίο της ασφαλούς δορυφορικής συνδεσιμότητας και της επιτήρησης φάσματος από το διάστημα. Παράλληλα, ο μικροδορυφόρος MICE-1 της PRISMA Electronics ανοίγει νέους δρόμους στις εφαρμογές Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) με ειδικές πρόνοιες για τη ναυτιλία, έναν τομέα στρατηγικής σημασίας για την ελληνική οικονομία.

Η εκτόξευση σηματοδοτεί μια πολλαπλή αναβάθμιση: την τεχνολογική αυτονομία της χώρας, την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας, τη δημιουργία νέων εφαρμογών και υπηρεσιών για τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αλλά και την απόκτηση άμεσης πρόσβασης στα παγκόσμια εμπορικά δορυφορικά δίκτυα των ICEYE, OroraTech και Open Cosmos. Η συχνότερη και πιο εξειδικευμένη λήψη δεδομένων από το διάστημα μπορεί να μετασχηματίσει τον τρόπο με τον οποίο η χώρα σχεδιάζει δημόσιες πολιτικές και λαμβάνει αποφάσεις. Το Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων, που υλοποιείται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με την υποστήριξη της ESA και τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, προχωρά με απόλυτη συνέπεια στον αρχικό σχεδιασμό. Η εκτόξευση των πέντε δορυφόρων δεν αποτελεί μόνο ένα τεχνικό επίτευγμα, αλλά ένα συμβολικό άλμα για την Ελλάδα, η οποία αποκτά για πρώτη φορά στον πυρήνα της δημόσιας διοίκησης τις δυνατότητες ενός πλήρους διαστημικού συστήματος.

Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου χαρακτήρισε την εξέλιξη ως κομβική, σημειώνοντας ότι η χώρα πλέον «δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά τις διαμορφώνει». Τόνισε ότι η επένδυση αυτή δεν αφορά μόνο τη διαστημική τεχνολογία, αλλά την ευρύτερη αναπτυξιακή τροχιά της χώρας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη δυνατότητα της Ελλάδας να στηρίξει πολιτικές ασφάλειας, προστασίας περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης με εγχώρια προηγμένα μέσα. Με αυτή την αποστολή, η Ελλάδα περνά σε μια νέα φάση: γίνεται παραγωγός δεδομένων, τεχνολογιών και υπηρεσιών στο χώρο του διαστήματος. Η «ελληνική συστοιχία» που ξεκίνησε να αναπτύσσεται φέτος αποτελεί τη βάση ενός συστήματος που μπορεί να καθορίσει σημαντικές δημόσιες πολιτικές για τις επόμενες δεκαετίες και να αναβαθμίσει την τεχνολογική ταυτότητα της χώρας σε διεθνές επίπεδο.