Εξοπλιστικά Ελλάδα: Η τέταρτη Belharra, οι Exocet και η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο

Η επίσκεψη του Γάλλου Υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων, Σεμπαστιέν Λεκορνί, στην Αθήνα, υπήρξε κάτι περισσότερο από μια εθιμοτυπική επίσκεψη κορυφής. Αποτέλεσε σταθμό στην εξέλιξη ενός στρατηγικού άξονα συνεργασίας, που αποκρυσταλλώνεται σταδιακά ως κεντρικό θεμέλιο της ελληνικής πολιτικής αποτροπής και της ευρωπαϊκής ασφάλειας στη Μεσόγειο. Η Αθήνα και το Παρίσι επιδιώκουν να οικοδομήσουν μια σταθερή, επιχειρησιακά διαλειτουργική και τεχνολογικά συμβατή συμμαχία «δύναμης προς χρήση» απέναντι σε ένα όλο και πιο σύνθετο και απρόβλεπτο γεωπολιτικό περιβάλλον.

Η απόφαση της Ελλάδας να προχωρήσει στην προμήθεια 16 πυραύλων Exocet, καθώς και η πρόθεση για την απόκτηση τέταρτης φρεγάτας Belharra, καταδεικνύουν τη σαφή στρατηγική βούληση για ενίσχυση της ναυτικής αποτροπής, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου ο ναυτικός έλεγχος ισοδυναμεί με πολιτική επιρροή. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας: το ελληνικό ναυτικό δόγμα στηρίζεται πλέον σε πλήρως διαλειτουργικά γαλλικά οπλικά συστήματα (Belharra–Rafale–Exocet), με στόχο την ταχεία αντίδραση σε περιβάλλον έντασης ή σύγκρουσης.

ΠΝ: Από την επιτήρηση στην προβολή ισχύος

Το Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδας μεταβαίνει ραγδαία από τον ρόλο μιας δύναμης επιτήρησης και αναχαίτισης, σε έναν στόλο προβολής ισχύος με ανοιχτή θαλάσσια δράση. Οι φρεγάτες Belharra, με τον υπερσύγχρονο αισθητήρα SeaFire και το αντιαεροπορικό σύστημα ASTER, προσφέρουν αεράμυνα περιοχής και δυνατότητα επιχειρησιακής ολοκλήρωσης με δυνάμεις του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Η τέταρτη Belharra, εφόσον εγκριθεί από το ΚΥΣΕΑ, θα ενισχύσει περαιτέρω τη δυνατότητα διαρκούς παρουσίας του ΠΝ σε τρία ταυτόχρονα θέατρα επιχειρήσεων – μια απαραίτητη ικανότητα σε περιβάλλον ασύμμετρων απειλών και ενεργειακών ανταγωνισμών.

Οι Exocet, με αναβαθμισμένες εκδόσεις που καθιστούν δυσχερή την αναχαίτισή τους, παρέχουν αποτελεσματική κάλυψη αποτροπής έναντι ναυτικών στόχων σε αποστάσεις που υπερβαίνουν τα 180 χλμ., λειτουργώντας ως δύναμη πολλαπλασιαστή ειδικά για τις μονάδες επιφανείας τύπου Ρουσσέν, οι οποίες θα επωμιστούν μεγάλο μέρος της ευέλικτης παρουσίας στο Αιγαίο.

Η ελληνογαλλική συμφωνία και η πολιτική γεωγραφία της αποτροπής

Η πρόθεση του Νίκου Δένδια να επαναφέρει στο τραπέζι την ανανέωση και ενίσχυση της ελληνογαλλικής συμφωνίας του 2021 συνιστά και ένα πολιτικό μήνυμα. Το άρθρο 2 της συμφωνίας, που προβλέπει ρητά την αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση επίθεσης, αποκτά μεγαλύτερη σημασία στη σκιά του τουρκικού αναθεωρητισμού και της ρευστής περιφερειακής ισορροπίας. Η Ελλάδα φαίνεται να θεωρεί τη Γαλλία όχι απλώς στρατιωτικό εταίρο, αλλά πυλώνα μιας ευρωπαϊκής γεωστρατηγικής ταυτότητας που δεν επιδέχεται «γκρίζες ζώνες».

Η Γαλλία, από την πλευρά της, αξιοποιεί τη συμμαχία με την Ελλάδα για να ενισχύσει την παρουσία της στη Μεσόγειο και να κατοχυρώσει τον ηγετικό της ρόλο στη νέα αρχιτεκτονική ευρωπαϊκής άμυνας. Η στρατηγική Λεκορνί, στο πνεύμα της πρωτοβουλίας ReArm Europe, προτάσσει την ανάπτυξη ναυτικής ισχύος και την τεχνολογική ανεξαρτησία από αμερικανικά ή γερμανικά συστήματα, φέρνοντας την Αθήνα στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων.

Πολιτικές ενστάσεις

Η ανακοίνωση για τέταρτη Belharra προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, με τον Μιχάλη Κατρίνη (ΠΑΣΟΚ) να ζητά θεσμική διαφάνεια και τον Συμεών Κεδίκογλου (ΣΥΡΙΖΑ) να καταγγέλλει πολιτικό αιφνιδιασμό. Η κριτική δεν αφορά μόνο το ύψος των εξοπλιστικών δαπανών, αλλά και το γεγονός ότι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται εκτός κοινοβουλευτικής διαβούλευσης, ενισχύοντας την αίσθηση ενός «παράλληλου κράτους άμυνας». Το στοίχημα για την κυβέρνηση είναι να εντάξει την αναβάθμιση του ΠΝ όχι σε λογική βεβιασμένων κινήσεων, αλλά ως προϊόν εθνικής στρατηγικής που διαμορφώνεται με θεσμικούς όρους, διακομματική στήριξη και μακρόπνοη προοπτική. Το ζητούμενο είναι ένας αμυντικός σχεδιασμός που δεν αρκείται στην αγορά συστημάτων, αλλά διαμορφώνει συμμαχίες, στρατηγικά βάθη και επιχειρησιακή ετοιμότητα για κάθε ενδεχόμενο.