Δένδιας vs ΥΠΕΞ: Η Ελλάδα μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον στη νέα διεθνή πραγματικότητα

Οι παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις διαμορφώνουν ένα νέο σκηνικό, με τις αλλαγές στις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν ευρύτερες επιπτώσεις. Ωστόσο, το ελληνικό πολιτικό σύστημα παραμένει στάσιμο, αδυνατώντας να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, καθώς είναι παγιδευμένο σε εσωτερικές πολιτικές διαμάχες. Η νέα διεθνής πραγματικότητα περιλαμβάνει την αποδυνάμωση της φιλελεύθερης ατζέντας, την επιστροφή σε εθνικές πολιτικές για τη μετανάστευση και την αναθεώρηση της ενεργειακής στρατηγικής με έμφαση στους υδρογονάνθρακες. Παράλληλα, η Τουρκία ενισχύει τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο, γεγονός που απαιτεί έναν πιο ευέλικτο και δραστικό σχεδιασμό από την ελληνική πλευρά. Παρά τις εξελίξεις αυτές, η πρόσφατη κοινοβουλευτική συζήτηση έδειξε ότι το πολιτικό σύστημα δεν έχει αναπτύξει μια σαφή στρατηγική προσαρμογής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει στην ανάγκη διατήρησης της σταθερότητας, χωρίς όμως να παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη νέα γεωπολιτική συγκυρία.

Αντίθετα, ο Αντώνης Σαμαράς έθιξε ευρύτερα ζητήματα, προσεγγίζοντας τις παγκόσμιες εξελίξεις από διαφορετική σκοπιά. Ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει προκλήσεις, καθώς η προηγούμενη στρατηγική σύμπλευσης με την αμερικανική ηγεσία καθίσταται προβληματική λόγω των αλλαγών στην Ουάσιγκτον. Παράλληλα, η Ελλάδα, παρότι στήριξε ενεργά την Ουκρανία, δεν έχει αποκτήσει τον αναμενόμενο ρόλο στις διεθνείς συζητήσεις για το θέμα. Από την πλευρά της, η ελληνική Αριστερά εμφανίζεται διχασμένη, ακολουθώντας μια πολιτική στάση που δεν συμβαδίζει με τις νέες διεθνείς συνθήκες. Ενώ τάσσεται υπέρ μιας ισχυρότερης ευρωπαϊκής άμυνας, ταυτόχρονα απορρίπτει την αύξηση των αμυντικών δαπανών, δημιουργώντας αντιφάσεις στη στρατηγική της.

Στο θέμα της Συρίας, η ελληνική κυβέρνηση παρουσιάζει ασάφεια, με αντικρουόμενες τοποθετήσεις από κορυφαίους αξιωματούχους της. Η στάση του Υπουργείου Εξωτερικών φαίνεται να ταλαντεύεται μεταξύ των θέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών, δημιουργώντας εντύπωση έλλειψης συνεκτικής στρατηγικής. Η διαφοροποίηση στις δηλώσεις του Γιώργου Γεραπετρίτη και του Νίκου Δένδια σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία επιβεβαιώνει αυτήν τη σύγχυση. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών φαίνεται να προσεγγίζει τη νέα αμερικανική στρατηγική, ενώ το Υπουργείο Εξωτερικών αρχικά ακολούθησε τη γραμμή των Βρυξελλών, πριν προχωρήσει σε αναθεωρημένες δηλώσεις.

Ένα νέο δεδομένο ήρθε να προστεθεί στη συζήτηση, με τον Νίκο Δένδια να αναδημοσιεύει ανάρτηση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, σχετικά με τις σφαγές αμάχων στη Συρία. Η δήλωση του Ρούμπιο καταδικάζει τις επιθέσεις ισλαμιστικών τρομοκρατικών ομάδων στη δυτική Συρία και εκφράζει αλληλεγγύη προς τις θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες της χώρας. Το γεγονός ότι ο Δένδιας επέλεξε να αναδείξει αυτήν τη θέση, λίγες μέρες αφότου το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σχολίασε τις εξελίξεις χωρίς να αναφερθεί στις χριστιανικές κοινότητες, δείχνει την ύπαρξη διαφορετικών προσεγγίσεων εντός της κυβέρνησης.

Σημειώνεται ότι ο Νίκος Δένδιας είχε δηλώσει, μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, πως «ξεκινά μια νέα, αβέβαιη περίοδος για τη Συρία», τονίζοντας την ανάγκη προστασίας των χριστιανικών πληθυσμών. Η ψηφιακή επιδοκιμασία του στην ανάρτηση του Ρούμπιο ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Πατριάρχη Αντιοχείας, Ιωάννη Ι΄, όπου ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε τη σημασία προστασίας όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων.

Η επίσημη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών ανέφερε: «Ανησυχούμε βαθιά για τις αναφορές περί βίαιων συγκρούσεων και απωλειών αμάχων στη Συρία. Καλούμε όλες τις πλευρές να επιδείξουν υπευθυνότητα και να επιδιώξουν ειρηνικές λύσεις, αποφεύγοντας ενέργειες που θα επιδεινώσουν την κατάσταση». Στη συνέχεια, προστέθηκε ότι «οι εξελίξεις αυτές ενισχύουν την ανάγκη για μια χωρίς αποκλεισμούς πολιτική μετάβαση και την προστασία όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, στη βάση της εθνικής ενότητας».

Εντός του κυβερνητικού στρατοπέδου επικρατεί έντονη κινητικότητα, με σενάρια που κυμαίνονται από την αλλαγή ηγεσίας έως πιθανές πρόωρες εκλογές. Σε αυτό το πλαίσιο, οι παρεμβάσεις του Αντώνη Σαμαρά αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Ο πρώην πρωθυπουργός, με τις πρόσφατες τοποθετήσεις του, φαίνεται να προετοιμάζει το έδαφος για μια νέα πολιτική πρωτοβουλία, επιδιώκοντας να εκφράσει μια ευρύτερη δεξιά τάση, η οποία, όπως εκτιμάται, δεν καλύπτεται από την παρούσα κυβερνητική στρατηγική. Η διαρκώς μεταβαλλόμενη διεθνής συγκυρία απαιτεί από την Ελλάδα προσαρμογή και νέες πολιτικές επιλογές. Ωστόσο, το ελληνικό πολιτικό σύστημα εμφανίζεται διστακτικό και αδυνατεί να διαμορφώσει μια σαφή και αποτελεσματική στρατηγική για τις προκλήσεις του μέλλοντος.