Αυστρία εκλογές 2024: Προ των πυλών της εξουσίας η ακροδεξιά

Στις κάλπες προσέρχονται οι ψηφοφόροι την Κυριακή στην Αυστρία σε μια κρίσιμη αναμέτρηση με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν προβάδισμα έναντι των συντηρητικών στην ακροδεξιά, που ετοιμάζεται για μια ιστορική νίκη. Με τα ακροδεξιά κόμματα να κερδίζουν έδαφος και σε άλλες χώρες αν επιβεβαιωθούν οι σφυγμομετρήσεις για τη μάχη της 29ης Σεπτεμβρίου θα είναι η πρώτη φορά που το Κόμμα Ελευθερίας (FPOe) στην Αυστρία – που έχει συνάψει ευρωπαϊκή συμμαχία με τα κόμματα του Βίκτορ Όρμπαν και του Τσέχου λαϊκιστή Αντρέι Μπάμπις – θα κόψει πρώτο το νήμα σε εθνικές εκλογές. Παραμένει, ωστόσο, ασαφές κατά πόσον το FPOe, που έκοψε πρώτο το νήμα στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου, θα μπορέσει να βρει εταίρους για το σχηματισμό κυβερνητικής συμμαχίας στην Αυστρία των άνω των εννέα εκατ. κατοίκων, μολονότι έχει μετάσχει στο παρελθόν σε κυβερνήσεις.

Με επικεφαλής από το 2021 τον αμφιλεγόμενο Χέρμπερτ Κικλ το FPOe κατάφερε να ενισχύσει τα ποσοστά του στις σφυγμομετρήσεις εκμεταλλευόμενο τη δυσαρέσκεια των Αυστριακών ψηφοφόρων για τον πληθωρισμό, την υποστήριξη της χώρας στην Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία και επιρρίπτοντας στο μεταναστευτικό τα οικονομικά προβλήματα της χώρας των Άλπεων. Με συνθήματα όπως «πέντε καλά χρόνια» και «Δοκιμάζουμε θαρραλέα κάτι νέο» η ακροδεξιά προηγείται με δύο ποσοστιαίες μονάδες (27% έναντι 25%) του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος της Αυστρίας (OeVP) καταφέροντας να ξεπεράσει σειρά σκανδάλων διαφθοράς από τις τελευταίες εκλογές. Την ίδια ώρα οι κυβερνώντες από το 1987 συντηρητικοί – στην τελευταία κυβέρνηση σε συνασπισμό με τους Πράσινους – είδαν τα ποσοστά τους να υποχωρούν. Ο 55χρονος Κίκλ κατάφερε να σαγηνεύσει «πολλούς απογοητευμένους ψηφοφόρους, που ζητούν μια μεγάλη αλλαγή στην πολιτική σκηνή της Αυστρίας», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πολιτικός αναλυτής Τόμας Χόφερ. Και πρόσθεσε ότι η ακροδεξιά «έκανε καλή δουλειά», εμφανιζόμενη ως «αντισυστημική» δύναμη και θα προκαλέσει «σεισμό» αν νικήσει στις εκλογές.

Η αυστριακή ακροδεξιά προσελκύει αντιεμβολιαστές τάζοντας αποζημιώσεις σε «θύματα εμβολίων»

Την ίδια ώρα το FPOe, μοναδικό από τα κόμματα της Αυστρίας που δεν στήριξε τα μέτρα lockdown στη διάρκεια της πανδημίας, επιχειρεί να προσελκύσει τις ψήφους των αντιεμβολιαστών ευελπιστώντας να εφαρμοστεί πανεθνικά σχέδιο καταβολής αποζημιώσεων σε «θύματα των εμβολίων», που έθεσε σε ισχύ στην περιφέρεια γύρω από τη Βιέννη, όπου βρίσκεται στην εξουσία. Το σχετικό ταμείο αποζημιώσεων στήθηκε πέρυσι στην επαρχία αυτή και μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 5.700 αιτήσεις με το FPOe να επιδιώκει την επέκτασή του σε όλη την Αυστρία καταγγέλλοντας στο εκλογικό του μανιφέστο «το άνευ προηγουμένου πλύσιμο εγκεφάλου» των πολιτών από την κυβέρνηση στη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση των άλλων κομμάτων με τον υπουργό Υγείας της Αυστρίας Γοχάνες Ράουχ (από το κόμμα των Πρασίνων) να τονίζει ότι από τους πάνω από 20 εκατ. εμβολιασμούς μόνον κάπου 200 άτομα ανέφεραν παρενέργειες, τους αντιπολιτευόμενους Σοσιαλδημοκράτες να κατηγορούν την ακροδεξιά για «απώλεια κάθε αίσθησης ηθικής» προσφέροντας «μπόνους» σε άτομα που «επιτίθενται σε εκλεγμένους αξιωματούχους» και το επίσης αντιπολιτευόμενο φιλελεύθερο κόμμα NEOS να κατηγορεί το FPO ότι προσπαθεί να διευρύνει την εκλογική του βάση.

Θα αποκτήσει η Αυστρία ακροδεξιό καγκελάριο;

Ωστόσο, ακόμη κι αν η ακροδεξιά εξασφαλίσει τις περισσότερες έδρες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χρειαστεί εταίρους για να κυβερνήσει την Αυστρία. Ο ηλικίας 51 ετών καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ, που υπόσχεται στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας «σταθερότητα για την Αυστρία» έχει κατ’ επανάληψη αποκλείσει το ενδεχόμενο να μετάσχει το κόμμα του σε κυβερνητική συμμαχία υπό τον Κικλ. Αλλά και ο πρόεδρος της Αυστρίας, Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν έχει εκφράσει την απροθυμία του να δει τον Κικλ να αναλαμβάνει το τιμόνι της επόμενης κυβέρνησης.

Προκειμένου να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να σχηματιστεί για πρώτη φορά στην ιστορία της Αυστρίας τριμερής κυβερνητικός συνασπισμός υπό το Λαϊκό Κόμμα με τους Σοσιαλδημοκράτες ( που οι δημοσκοπήσεις τους δίνουν ποσοστά γύρω στο 20%) και ένα τρίτο κόμμα, πιθανώς τους φιλελεύθερους του NEOS. Αλλά με την αυστριακή οικονομία να συναντά δυσκολίες πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι θα είναι δύσκολη η μάχη για μια τέτοια κυβερνητική συμμαχία, που θα μπορούσε να ενισχύσει ακόμη περισσότερο το «αντισυστημικό μήνυμα» του Κικλ με το επιχείρημα ότι νίκησε στις εκλογές, αλλά τού έκλεψαν την καγκελαρία. «Είναι ένα σεισμός που συνεχίζεται», είπε ο Χόφερ.

Οι συντηρητικοί σκλήρυναν τη στάση τους στο μεταναστευτικό

Προκειμένου να επαναφέρει στη δεξαμενή των ψηφοφόρων του εκείνους που σαγηνεύονται από την ακροδεξιά ο καγκελάριος Νεχάμερ σκλήρυνε τη στάση σε σειρά θεμάτων, ειδικά όσον αφορά στο μεταναστευτικό. Για το Λαϊκό Κόμμα ή προεκλογική εκστρατεία ήταν «πολύ δύσκολη» σύμφωνα με τον Χόφερ, που επισημαίνει ότι κι άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται σε «θέση άμυνας» μπροστά στην άνοδο της ακροδεξιάς καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ο Νεχάμερ, ωστόσο, κατάφερε να μειώσει κάπως την ψαλίδα από το FPOe εμφανίζοντας εαυτόν ως αποτελεσματικό διαχειριστή κρίσεων στη διάρκεια των πλημμυρών με τους πέντε νεκρούς στην Αυστρία που προκάλεσε πρόσφατα η κακοκαιρία Boris στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Αν κάνει το Λαϊκό Κόμμα της Αυστρίας την έκπληξη και νικήσει στις εκλογές, αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να συνάψει κυβερνητική συμμαχία με το FPOe ως ελάσσονα εταίρο – κάτι που είχε ξαναγίνει το 2000 προκαλώντας διαδηλώσεις και κυρώσεις από τις Βρυξέλλες.

Έκτοτε, ωστόσο, ακροδεξιά κόμματα σημειώνουν άνοδο στην Ευρώπη και σχημάτισαν κυβερνήσεις μεταξύ άλλων στην Ιταλία και την Ολλανδία. Πάντως τέτοιοι κυβερνητικοί συνασπισμοί συντηρητικών ακροδεξιών στην Αυστρία έχουν αποδειχθεί βραχύβιοι, όπως εκείνος υπό τον χαρισματικό τότε ηγέτη του OeVP, Σεμπάστιαν Κουρτς, που κατέρρευσε μετά από σκάνδαλο διαφθοράς στην ακροδεξιά το 2019 μετά από μόλις ενάμιση χρόνο στην εξουσία.