Ακρίβεια: Πόσο ακριβότερα πληρώσαμε μέσα σε μία 15ετία ελαιόλαδο, λαχανικά, γαλακτοκομικά, κρέας

Μεγάλο μέρος του οικογενειακού προϋπολογισμού συνεχίζει να απορροφάται από τα βασικά είδη διατροφής, καθώς, όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, οι αυξήσεις τιμών στη χώρα μας ήταν ιδιαίτερα έντονες την τελευταία τετραετία. Αν και οι τιμές την περίοδο 2010-2021 αυξήθηκαν με ήπιο ρυθμό (συνολικά 8,14%), η τριετία 2021-2024 κατέγραψε εκρηκτική άνοδο της τάξης του 28,5%, οδηγώντας σε μια συνολική αύξηση 38,97% σε βάθος 15ετίας. Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση κατέγραψαν τα έλαια και τα λίπη, με την κατηγορία να σημειώνει άνοδο τιμών κατά 111,6% από το 2010 έως το 2024. Το ελαιόλαδο, βασικό προϊόν της ελληνικής διατροφής, επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τη μειωμένη παραγωγή που αποδίδεται κυρίως στην κλιματική αλλαγή. Παρότι το τελευταίο διάστημα σημειώνεται σχετική αποκλιμάκωση (με ετήσια μείωση -16,9% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, για τον Φεβρουάριο 2025), οι τιμές εξακολουθούν να παραμένουν αισθητά υψηλότερες από τα επίπεδα προ κρίσης.

Σημαντικές αυξήσεις τιμών καταγράφονται και σε άλλες βασικές διατροφικές κατηγορίες:

• Λαχανικά: +52,8%
  Η παραγωγή τους είναι ευάλωτη στις καιρικές συνθήκες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από αστάθεια και συχνότητα ακραίων φαινομένων.

• Γάλα, τυρί, αυγά: +39,5%
  Πρόκειται για προϊόντα που είχαν «πρωταγωνιστικό» ρόλο στο κύμα ακρίβειας της περιόδου 2022-2023, με τις αυξήσεις να συνδέονται με το αυξημένο κόστος ενέργειας, τη μείωση της παραγωγής και τις υψηλές τιμές στις ζωοτροφές.

• Κρέας: +35,6%

• Φρούτα: +33,9%

• Ψάρια και θαλασσινά: +28,6%

Οι παραπάνω μεταβολές αποτυπώνουν την πίεση που δέχεται διαχρονικά το καλάθι του καταναλωτή, με το κόστος ζωής να παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Η γενικευμένη αύξηση του κόστους ζωής δεν περιορίζεται στα τρόφιμα, αλλά επηρεάζει το σύνολο της καθημερινότητας των ελληνικών νοικοκυριών. Σύμφωνα με κοινή έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και της ALCO, 6 στους 10 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα δηλώνουν ότι ο μισθός τους δεν επαρκεί για την κάλυψη των βασικών μηνιαίων αναγκών. Η κατάσταση αυτή αντανακλάται και στην κατανάλωση τροφίμων: σχεδόν 9 στους 10 πολίτες δηλώνουν ότι έχουν περιορίσει τις αγορές τους σε βασικά προϊόντα προκειμένου να ανταποκριθούν στις υπόλοιπες υποχρεώσεις.