Πώς τα οικονομικά «αυτογκόλ» ΗΠΑ και Κίνας μπορούν να ωφελήσουν την Ευρώπη

Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αντιμετωπίσει τον υπόλοιπο κόσμο με έναν εμπορικό πόλεμο – με κατ’ εξοχήν επιθετικές διαθέσεις κατά του Νο. 1 εχθρού, την Κίνα – δίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια μεγάλη ευκαιρία.

 «Έχουμε κάποιον που βάζει αυτογκόλ, και αυτός είναι ο κύριος Τραμπ», δήλωσε με νόημα ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερού ντε Γκαλάου στη γαλλική τηλεόραση .

Η Ευρώπη βγήκε σοβαρά τραυματισμένη από την πανδημία του Covid σε οικονομικό επίπεδο – με την ανάπτυξη κατά μέσο όρο μόλις στο μισό των ΗΠΑ. Στη συνέχεια, η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, είδε ένα κύμα κλεισίματος εργοστασίων καθώς τα χαλυβουργεία της και τα εργοστάσια αυτοκινήτων δεν έβρισκαν τρόπο να ανταπεξέλθουν στο ενεργειακό σοκ που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Θεωρητικά, η ενιαία αγορά της ΕΕ επέτρεψε στις εταιρείες άμεση πρόσβαση στους σχεδόν 450 εκατομμύρια καταναλωτές της κοινότητας. Στην πράξη όμως, παρέμενε κατακερματισμένη, με μια χάραξη πολιτικής περίπλοκη και αρτηριοσκληρωτική.

Όμως η άφιξη του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και ιδιαίτερα το πακέτο δασμών που ανακοίνωσε την «Ημέρα της Απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου – το οποίο εισήγαγε νέους δασμούς που κυμαίνονται από 10 τοις εκατό έως 49 τοις εκατό σε σχεδόν κάθε άλλη χώρα στον κόσμο – μπορεί να αρχίσει να αλλάζει όλα αυτά.

Το ευρώ ενισχύεται κατά 10% έναντι του δολαρίου φέτος, καθώς οι επενδυτές ανταλλάσσουν το αμερικανικό νόμισμα για πιο σταθερές εναλλακτικές λύσεις.

Ακόμη πιο εντυπωσιακές είναι οι κινήσεις στο εμπορεύσιμο δημόσιο χρέος, τα γνωστά ομόλογα. Παραδοσιακά πρόκειται για μια ασφαλή επένδυση σε περιόδους αστάθειας: οι επενδυτές άρχισαν να ξεπουλούν αμερικανικό χρέος κατά τη διάρκεια του πανικού που ακολούθησε την ανακοίνωση των δασμών του Τραμπ καταφεύγοντας στα ευρωπαϊκά ομόλογα αναζητώντας ασφάλεια.

Μια  πρόβλεψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μείωσε τις προοπτικές ανάπτυξης των ΗΠΑ για το 2025 κατά 0,9 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των δασμών – το μεγαλύτερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία, εκτός από το Μεξικό. Η Κίνα υποχώρησε κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η ευρωζώνη βγήκε σχετικά αλώβητη, με αναθεώρηση μόνο κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες προς τα κάτω.

Η μεγάλη ευκαιρία

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ξεκινώντας πέρυσι τη δεύτερη θητεία της ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σάλπισε την ανάγκη για ανταγωνιστικότητα. Αν και είναι μια ασαφής έκφραση – έχει να κάνει με την οικονομία και την ανάπτυξη ή τη θέση της Ευρώπης σε σχέση με τους ανταγωνιστές της – θεωρήθηκε σοφή κίνηση.

Καθώς το μπλοκ των 27 χωρών δυσκολευόταν την περασμένη δεκαετία, η Αμερική δημιουργούσε νέους τεχνολογικούς κολοσσούς με ρυθμό που η Ευρώπη μπορούσε μόνο να ονειρευτεί, επωφελούμενη από έναν μαγικό συνδυασμό εύρυθμων χρηματοπιστωτικών αγορών, κορυφαίων ερευνητικών πανεπιστημίων και καταναλωτών με βαθιά τσέπη.

Από την πλευρά της, η Κίνα – εδώ και πολύ καιρό το παγκοσμιοποιημένο κατάστημα – άρχισε να κυριαρχεί στην παραγωγή προϊόντων τεχνολογίας αιχμής στην καθαρή ενέργεια, τα ηλεκτρικά οχήματα και τη ρομποτική χάρη στη βιομηχανική πολιτική της.

Αν και όλα αυτά εξακολουθούν να ισχύουν, οι αποφάσεις αυτόν τον μήνα – με την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο να επιβάλλουν αμοιβαία τεράστιους δασμούς – αφήνουν την Ευρώπη σε μια πλεονεκτική θέση.

Οι αμερικανικοί δασμοί στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, αν και υψηλότεροι από πριν, δεν πλησιάζουν καθόλου τα επίπεδα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, καθώς η ασιατική οικονομία ανακάμπτει από την ελεγχόμενη κατάρρευση του κλάδου των ακινήτων και επιχειρεί μια επώδυνη εξισορρόπηση προς τη μεγαλύτερη εγχώρια κατανάλωση, μακριά από τις εξαγωγές.

«Ένας παρατεταμένος εμπορικός πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα μπορούσε να ανοίξει νέες αγορές για τις ευρωπαϊκές εταιρείες», δήλωσε ο Λουντοβίκ Σουτόρ – Σορέλ, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης European Macro Policy Network. Η Κίνα βασίζεται ήδη σε ευρωπαϊκά προϊόντα σε κατηγορίες όπως τα χημικά και ο εξοπλισμός μεταφορών, και αυτό πιθανότατα θα αυξηθεί. Η αμερικανική ζήτηση για ορισμένα ευρωπαϊκά βιομηχανικά αγαθά που αγόρασε προηγουμένως από την Κίνα —όπως μηχανήματα, πλαστικά και υφάσματα— θα μπορούσε να αυξηθεί, προσθέτει.

Η κυβέρνηση Τραμπ ελπίζει να συνάψει συμφωνία με το Πεκίνο για τη μείωση των επιπέδων δασμών, όμως με τους Κινέζους αξιωματούχους να αρνούνται ότι πραγματοποιούνται καν συνομιλίες, υπονομεύεται όχι μόνο η μακροπρόθεσμη αξιοπιστία του αμερικανικού οικονομικού συστήματος, αλλά και η επάρκεια των προϊόντων στα ράφια των αμερικάνικων σούπερ μάρκετ, καθώς οι  ναυτικές μεταφορές στον Ειρηνικό έχει υποχωρήσει κατακόρυφα.

Μετά από δεκαετίες ηγεσίας των ΗΠΑ, ένας ολόκληρος κόσμος θεωρεί το ελεύθερο εμπόριο ως πηγή ευημερίας και αυτή τη στιγμή βλέπει τον πιο ένθερμο υποστηρικτή του να του γυρίζει την πλάτη.

Ίσως να είναι μια χρυσή ευκαιρία για την Ευρώπη, η οποία δεν περνάει απαρατήρητη από τις Βρυξέλλες. Σε πρόσφατο σχόλιο της, η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «σε ένα όλο και πιο απρόβλεπτο παγκόσμιο περιβάλλον, οι χώρες παρατάσσονται για να συνεργαστούν μαζί μας».

Πηγή: POLITICO

www.ertnews.gr